Uw Leerlingen Begeleiden? 13 Tips Om Te Helpen Met Hun Studiekeuze
Wat doet de decaan bij jullie op school? Heb je al met de decaan of je mentor gesproken? Hoe bevalt LOB?
Veelgestelde vragen (door mij) aan jongeren en hun ouders. Zeker als ze bij me komen met vragen over het maken van hun studiekeuze.
Ik stel deze vragen, omdat ik denk dat veel leerlingen in het voortgezet onderwijs prima geholpen worden op school.
De antwoorden zijn trouwens wisselend van ‘niets’ tot aan ‘geeft van die vragenlijsten’ of ‘is erg druk’ of ‘we moeten verplicht naar open dagen’ of ‘verwijst naar websites die over studiekeuze gaan’.
Nou ja, een heel scala aan antwoorden. Misschien wel typische antwoorden voor sommige leerlingen die een beetje rebels tegen het schoolsysteem aanschoppen, houden van het uitstellen van moeilijke dingen, er nog weinig of geen tijd aan hebben besteed of liever niet alleen een keuze maken?
Ze hebben blijkbaar iets extra’s nodig, wat ze buiten school proberen te vinden.
Daarom heb ik nagedacht over decaan zijn en heb ik 13 tips geschreven om leerlingen te begeleiden bij hun studiekeuze.
More...
De decaan als coach om leerlingen te helpen bij studiekeuze
Het lijkt me een enorme klus om al uw leerlingen van dienst te kunnen zijn.
Overal tegelijk zijn kan niet en aangezien veel jongeren graag moeilijke beslissingen voor zich uit schuiven.... Uw werk kan op het gebied van studiekeuze al gauw neerkomen op piekbelasting rond de open dagen in het hoger onderwijs en natuurlijk helemaal aan het einde van het studiejaar -vlak voor de examens. Want ja, je moet toch een keer -iets- kiezen! Dus dan maar naar de decaan....
En last but not least: vaak zijn decanen ook nog docent, waardoor de verschillende petten wel eens door elkaar kunnen worden gehaald en voor veel kunst en vliegwerk zorgt. Niet iedereen zit ruim in zijn uren!
Maar laten we vooral niet te lang stil staan bij ‘hoe het zou kunnen zijn’, snel door naar de eerste tip.
Tip 1: Zorg dat uw leerlingen tijdig beginnen
Als het examenjaar bezig is, wil je als leerling maar 1 ding: focus.
En dat is lastig voor Generatie Z. Want er is zoveel wat om aandacht vraagt.
En dan ook nog die open dagen bezoeken (in je vrije tijd!) en je verdiepen in wat je wilt met je toekomst? Da’s best veel gevraagd. En dat zien we ook in de cijfers: de late kiezers zijn ook vaak de uitvallers in het hoger onderwijs.
Zaak dus om de leerlingen zo vroeg mogelijk aan de slag te laten gaan met het studiekeuzeproces.
Ik pleit voor een aaneengesloten periode waarin je studiekeuze prioriteit maakt: even alleen maar bezig zijn met studiekeuze. Dit is dan ook altijd een vraag bij mijn intakes: wat is je prioriteit (in je leven) op dit moment?
Als studiekeuze / kiezen voor een toekomst die bij je past geen prioriteit heeft, wordt het al gauw onoverzichtelijk en hap – snap. Vaak werkt het erg goed als je ‘er lekker in zit’, even in ‘de flow’ zit van het proces.
En dat kan bijvoorbeeld meteen na de zomervakantie of al in het een na laatste schooljaar (zou ideaal zijn).
Even een voorbeeld: jongeren hebben vaak een weekendbaan.
Heel regelmatig gebeurt het dat jongeren daarom niet naar een open dag gaan. Met andere woorden: werk is dan dus prioriteit. (korte termijn denken, geld verdienen wint vaak de strijd om aandacht)
Dit kan echt anders: jongeren hebben de urgentie onvoldoende in de smiezen en hebben ouders, verzorgers, mentoren en decanen nodig om hen hierop te wijzen.
In mijn coachingstrajecten MOETEN ze commitment geven en dan pas krijgen ze de garantie dat het een succes wordt. (ik ben er zeker van dat er voor iedereen een leuke, passende studie of ander passend 'pad' is en kan dat meestal tijdens een eendaagse workshop of binnen 3 gesprekken boven water krijgen)
Tip 2: Maak uzelf beschikbaar
En daar bedoel ik niet uw kennis mee (volgt later bij tip 10), maar juist: uzelf als persoon!
Uw deur openzetten (spreekuur/inloopmiddag bijv.) of gewoon regelmatig een rondje doen door de school. (management by walking around noemden we dat vroeger, nu is het vooral: beschikbaar en zichtbaar zijn)
Of stap binnen bij uw collega’s die LOB lessen geven. Toon interesse, stel vragen en kijk waar de knelpunten liggen voor de leerlingen en docenten. Zo kunt u verder het decanaat verbeteren.
Even een stukje feedback uit de praktijk: ik hoorde tijdens een gesprek met een oudervoorlichter in het hoger onderwijs dat de decaan nogal eens onzichtbaar is. Te bescheiden is over zijn of haar rol.
(Binnenkort volgt hier een fragment van het gesprek met Hermien Miltenburg van de Wageningen University over de belangrijke en onmisbare rol van decanen).
Tip 3: Zet uw eigen (professionele) netwerk in
Speeddaten doet het altijd goed bij leerlingen. Maak er een leuk ontbijtje van of een borrel, of iets dat goed past bij de identiteit van uw school.
Ouders zijn meestal wel bereid om mee te doen. Als ze een uurtje aanwezig willen zijn, ben je al een heel eind. Of vraag (via de leerlingen) ze op het werk een kort filmpje te maken.
Leerlingen komen vaak verrast terug van een speeddate, omdat ze over banen gehoord hebben waarvan ze het bestaan niet wisten.
Zo’n speeddate kunnen leerlingen trouwens prima zelf organiseren: doen ze meteen weer wat ontdekkingen over hun kwaliteiten en talenten en hebt u concrete resultaten om nog eens op terug te komen.
Of nodig eens iemand uit van een Mbo / Hbo / Uni (evt. uit de buurt, maar er zijn veel scholen die graag eens langskomen en een kleine infomarkt of stand inrichten). Ik zou ook zeker naar bedrijven in de buurt gaan, als dat mogelijk is.
Tip 4: Organiseer workshops
‘Zo ga je goed op pad naar een open dag’ ‘netwerken doe je zo’ 'met dit model maak je een studiekeuze in 4 stappen' etc. etc.
Doe uw voordeel met dit artikel wat ik eerder schreef over het bezoeken van een open dag.
Waarom workshops met dit soort thema's? Omdat het belangrijk is dat ouders en uw leerlingen goed voorbereid op pad gaan. Ze moeten niet te veel onder de indruk raken van de glitter en glamour op de open dagen, maar vooral tot de kern kunnen komen: past deze studie bij mij / mijn kind of niet?
Bovendien zijn veel leerlingen erg verlegen of introvert waardoor ze het lastig vinden om vragen te stellen. Dus een beetje oefenen is niet verkeerd: ik denk dat vragen (durven) stellen echt cruciaal is in het onderzoek naar een passende studie. En een workshop kan daarbij helpen.
Wat ik trouwens vaak zie, is ouder + kind (met z'n tweetjes) op een open dag. Waarom wordt er zo weinig gecarpoold of op andere manieren mensen samengebracht? Netwerken en (veel) praten over studies en mogelijkheden is zo belangrijk!
Deze week sprak ik een meisje van 16 die in Havo 5 zit. Ze had pas via een vriendin van haar moeder gehoord over de studie Ergotherapie. Nog nooit van gehoord, geen benul van de inhoud. Naarmate het verhaal over de inhoud vorderde, werd ze steeds enthousiaster: deze studie staat nu bovenaan haar lijstje.
Doe uw voordeel met dit artikel waarin ik aangeef hoe je het bezoek aan een open dag aan kunt pakken: hier maakt u in een mum van tijd een workshop van.
Even sparren? Mail of bel me gerust.
Tip 5: Gebruik een model om studiekeuze simpel te maken
Het is al moeilijk en onoverzichtelijk genoeg (het trechtermodel mag u gratis gebruiken: het is een beproefde methode uit de loopbaancoaching waar ik al 10 jaar mee werk)
In mijn gratis online studiekeuzetraining krijgen jongeren uitleg over dit model en kunnen ze het gratis downloaden en er mee aan de slag.
Een ander voorbeeld is ‘de bloem’ van Richard N. Bolles. Ik noem zijn boek ook wel ‘de loopbaanbijbel’, met ‘de passiebloem’, waarmee je goed in kaart kunt brengen welke talenten je hebt en wat je zoekt in werk (verantwoordelijkheden, omgeving etc.)
Wat ik erg handig vind aan dit boek is het bijbehorende werkboek, voor wie echt diep wil ingaan op zijn of haar loopbaan en dus: studiekeuze!
Welk model gebruikt u? Stuur me eens een mailtje, ben benieuwd!
Tip 6: Ga zelf mee naar open dagen en meeloopdagen
Uiteraard kan ik me voorstellen dat uw vrije zaterdag u kostbaar is.
Toch is het ontzettend goed om te weten wat er leeft bij de leerlingen en op de scholen waar ze naar de open dagen gaan. Ik zou zeggen: 1 per half jaar moet toch te doen zijn?
Een andere mogelijkheid is de Carrièrebeurs of Studiekeuzebeurs, waar u in 1 klap diverse scholen uit het hoger onderwijs kunt spreken.
Heeft ook weer met tip 10 te maken: zelf uw kennis bijhouden (en natuurlijk daarna weer beschikbaar kunnen maken).
Tip 7: Werk samen met andere decanen en/of studiekeuze professionals
Benut elkaars kwaliteiten in de samenwerking, zoals vaak in decanenkringen gebeurt.
Overigens denk ik dat intervisie onderling, of een soort mastermind nog onderbelicht is.
Leren van elkaar en uw eigen knelpunten op kunnen lossen in een groep is echt heel waardevol!
Elkaar scherp bevragen helpt ook, bijvoorbeeld door de voorgenomen doelen te evalueren. En het is een totaal andere benadering dan puur vergaderen…
Zelf doe ik regelmatig een Mastermind, heb ik een coach en neem ik deel aan een community met andere ondernemers.
Gratis Online Studiekeuze Advies voor uw leerlingen? Of een gratis workshop van een lesuur op uw school?
Handig en het is weer eens iets en iemand anders tijdens LOB!
Tip 8: Weet wat er speelt
Praat met (loopbaan)coaches, ga naar congressen, carrièrebeurzen, blijf up to date over de (lokale) arbeidsmarkt.
Dit is echt een heel belangrijke lijkt me: ROA van Maastricht University, de autoriteit op het gebied van arbeidsmarkt, houden de vinger aan de pols.
Zelfs hun onderzoekers gaan meestal niet verder dan arbeidsmarktvoorspellingen van 2 of 3 jaar. De grote vraag is: Waar denken wij behoefte aan te hebben op de arbeidsmarkt?
Mij lijkt het onmisbaar voor decanen en LOB lessen, om hierover iets te kunnen delen met studiekiezers en leerlingen in het MBO en voortgezet onderwijs.
En er is meer! Veel meer...meer dan je kan bedenken. Games, online proeflessen, webinars, ludieke acties, koppelingen met andere lessen...en...
Verder zou ik vooral in werkvormen, (spel)methodieken blijven verdiepen om studiekeuze leuk en interessant te maken in de klas. Lekker out of the box blijven denken, want ontwikkelingen gaan ontzettend snel.
Met name onderzoekswerkvormen kunnen heel goed helpen om de interesse in bepaalde studies te wekken bij leerlingen.
Ik heb zelf veel spelmateriaal wat ik inzet, ik kom graag een keer langs bij u en/of uw decanenkring om er meer over te delen en om inspiratie op te doen!
Tip 9: Maak gebruik van online kennis
Soms is het gratis, zoals deze gratis studiekeuze training voor uw leerlingen.
Een andere aanrader is de bekende Keuzegids. Echt onmisbaar bij het maken van een studiekeuze en het kunnen vergelijken van verschillende studies.
Ik heb zelf een lijst gemaakt met alle beschikbare opleidingen in Nederland, die ik per aandachtsgebied kan inzien. Soms wel wat uitpluiswerk maar toch erg handig!
Verder is het handig om regelmatig te kijken naar de ontwikkelingen bij de MBO raad, Vereniging Hogescholen en De Vereniging van Universiteiten. (VSNU)
En dan het hoofdstuk studiekeuzetesten. Tsja, wat moeten we er mee?
Sommige testen doen echt meer kwaad dan goed! Het komt regelmatig voor dat jongeren zich totaal onbegrepen voelen door de testjes online.
Ik gebruik zelf uitsluitend profielen waar ik een licentie voor heb en dus voor getraind ben.
Ik ga graag voor kwaliteit en gebruik wetenschappelijk onderbouwde instrumenten of beproefde methoden die ik veelvuldig succesvol inzet.
Zorg dus ook door het opdoen van online kennis dat u onderscheidt kunt maken tussen goede en minder goede testen in het enorme aanbod.
Uiteindelijk gaat het om de leerling, de uitleg van de resultaten en de herkenning / het doorgronden en kunnen toepassen.
Tip 10: Maak uw kennis beschikbaar
U hebt ongetwijfeld al heel veel kennis over het maken van een studiekeuze, het aanbod van studies en mogelijkheden en beroepen.
Vroeger was kennis hebben macht. Tegenwoordig is dat anders: kennis delen = macht. En daar zijn talloze mogelijkheden voor, zoals de ELO, een intranet of kijk bijv. bij tip 12 over social media.
Reserveer regelmatig een uur in uw agenda om alle beschikbare informatie door te nemen en beschikbaar te maken. Misschien is het een typisch vrijdagmiddag klusje?
Lees over actuele thema’s, op blogs / in online groepen op Facebook of LinkedIn: het zijn handige bronnen om in contact te komen met andere decanen of LOB docenten.
Een voorbeeld van zo’n blog is: Studiekeuzekind, door Hermien Miltenburg van Wageningen University. Het studiekeuze stripboek is echt een aanrader!
Maar ook actuele informatie over het nemen van een tussenjaar is handig, te vinden bij het Tussenjaar Kenniscentrum of kijk op onze pagina met Tussenjaartips om er een succes van te maken.
Ook is er een Facebook groep ‘Ouders en studie’ waar u lid van kunt worden of waar u ouders op kunt wijzen.
Op mijn social media kanalen
Instagram
www.instagram.com/lifeisajourneynl
Facebook
www.facebook.com/lifeisajourneynl
Youtube videopodcasts van gesprekken die ik voer met professionals.
worden actuele thema’s regelmatig gepost met links naar artikelen en video’s.
Tip 11: Leer over wat generatie Z bezighoudt
Enkele voorbeelden van interessante boeken zijn:
Puberbrein Binnenstebuiten, Talent Binnenstebuiten en Motivatie Binnenstebuiten.
Op Youtube is ook veel te vinden en ik zou zeggen: ga af en toe (vooral!) eens bij de leerlingen zelf te rade wat ze bezighoudt.
Waarschijnlijk zijn er tal van onderwerpen en thema’s die u kunt gebruiken om begeleiding bij studiekeuze tot een succes te maken.
U zult ook zien dat u steeds meer begrip krijgt voor het functioneren van jongeren anno nu en ze ook beter leert begrijpen.
Tip 12: Zet social media in
Er is toch niets leukers voor leerlingen dan dat ze u gemakkelijk kunnen volgen op Insta of Snapchat? (Oftewel: maak het uw leerlingen gemakkelijk)
Misschien kunt u de leerlingen zelf iets laten opzetten tijdens een LOB lesuur?
Wat ze meestal echt heel leuk vinden is om zo’n account een dagje over te nemen: een open dag bezoeken krijgt dan een enorm spin-off via uw social media kanaal!
Tip 13: Geef informatie over het studentenleven
Ik hoor (helaas) veel dat decanen zaken op afstand sturen: via websites of vragenlijsten worden leerlingen aan het werk gezet. Soms kan het niet anders, als er geen uren zijn, dat begrijp ik.
En ik geloof zeker in de professionaliteit van deze sites en vragenlijsten, maar juist het persoonlijke contact en het kader waarbinnen jongeren een keuze moeten maken is soms onbekend.
Ook het studiekeuzeproces is niet altijd duidelijk. (bijv. 1 mei = deadline voor hoger onderwijs, 1 april = deadline voor MBO, maar er zijn ook veel uitzonderingen zoals bij Numerus Fixes of opleidingen waarbij je audities moet doen)
En wat dacht u van informatie over het student zijn? Het studentenleven, hoe is dat?
Weet u het zelf nog, misschien hebt u nog leuke verhalen te vertellen?
Hoe werkt het OV, hoe werkt het om een beurs aan te vragen, kan dat ook als je nog maar 16 of 17 bent en welke top 10 aan studentensteden zijn er?
Hiermee wordt studiekeuze ook een stuk aantrekkelijker en leuker voor uw leerlingen!
Wat als de studiekeuze echt niet lukt?
Tot zover de 13 tips: U ziet, er is genoeg te doen voor de studiekiezers binnen uw school en er is heel veel te vinden over jongeren en hun studiekeuze.
Met deze tips kunt u in ieder geval aan de slag.
Misschien mist u ook nog wel zaken: ik hoor ze graag van u en kom ook graag eens langs om te sparren over LOB en/of loopbaankeuze/studiekeuze. Stuur gerust een mailtje naar: info@lifeisajourney.nl
Een gratis workshop van een lesuur LOB of mentoruur op uw school is ook mogelijk.
Waar ik me zelf ook goed in kan vinden, zijn de leerlingen waarbij het schoolsysteem minder goed werkt: zij lopen vast in de hoeveelheid informatie, de wirwar aan mogelijkheden of hun situatie vraagt andere dingen van hen waardoor ze niet kunnen focussen op studiekeuze.
Juist voor deze leerlingen is extra ondersteuning nodig, soms is een tussenjaar een goed idee, als ze willen kiezen voor een studie of werk dat bij hen past.
Vaak zijn er alternatieve routes nodig of is een plan B van belang.
Life is a journey gaat daarover: iedereen is uniek en iedereen mag dan ook op zijn of haar manier tot keuzes komen. Daarom biedt ik speciaal voor deze leerlingen een 1/2 uur gratis coaching aan via chat. De leerling kan zelf een afspraak inplannen via mijn Facebook pagina.
Veel succes in uw mooie en belangrijke werk als decaan!
Gratis online studiekeuze training
Leerlingen die actief aan de slag willen met studiekeuze en wel een duwtje in de rug kunnen gebruiken, kunnen zich hier opgeven voor de gratis online studiekeuze training.
Meer lezen over studiekeuze? Kijk op onze blog.